Mπροστά μου -θα πω παρακάτω που βρίσκομαι- έχω την εργασία του συνάδελφου Δημήτρη Πλατανίτη “Το μοντέρνο μυθιστόρημα” και παραδί­πλα μου το ένθετο της Ελευθεροτυπίας, με ημερομηνία 16 Ιουλίου ‘99 “Η περιπέτεια του μεταμοντέρνου”.

Ακριβώς απέναντι μου η εθνική οδός. Τα τροχοφόρα, μια διαρκής, σχεδόν, ροή, περ­νούν ακράτητα, σαν βολίδες.

Και τα δυο αυτά περιστατικά μου δίνουν την αίσθηση της ραγδαίας εξέλιξης, της φρε­νήρους μεταβολής. Εμείς, η σπορά του ‘40, προλάβαμε να βιώσουμε το χρόνο, πόσο αβίαστα κυλούσε, ζούσαμε έντονα τη μεγάλη διάρκεια των εποχών.

"κείνο που μετράει τις γλυκές μου πλάνες

είναι που ονειρεύομαι σ' επίμονες καμπάνες"

Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει πολλές φορές και ενώ όλα φαντάζουν
γύρω μου σκοτεινά, οι δρόμοι του μέλλοντος αδιέξοδοι, ανεπίστροφοι,
οι δημιουργικές μας δυνάμεις χαμένες σε χωματερές, τα λόγια μας γρυλίσματα
ή σαπουνόφουσκες, ενώ εγώ, την ίδια στιγμή, μεταφέρομαι σε άλλους τόπους
λαμπερούς, αισιόδοξους και  στήνω το δικό μου κόσμο, ένα κόσμο, που δεν έχει
καμιά σχέση μ'αυτόν που ζούμε.

Στη χαραυγή του ελληνικού πολιτισμού, όταν ο λογισμός των Ελλήνων ξύπνησε από το λήθαργο και τα σκοτάδια της άγνοιας και πρωταντίκρισε με δέος και τρόμο τον περιβάλλοντα κόσμο γύρω του, δεν έμεινε εκεί, προσπάθησε με τη δύναμη του μυαλού του να δαμάσει και να βάλει σε τάξη το άναρχο και ασύνταχτο υλικό, ώσπου κατάφερε και «εποίησε κόσμον», και μόνον τότε είδε και εθαύμασε και στα χείλη του διαγράφηκε ένα ελαφρά αισιόδοξο χαμόγελο, το πρώτο χαμόγελο επί γης. 

Αξύπνηγο πρωινό και τα πουλιά πλαντούν στο κελάηδημα. Ο έρωτας παντοδύναμος κατακυριεύει παντού τα έμβια όντα της φύσης που βρίσκονται σε οργασμό. Πρωινό αεράκι από ανάμιχτες μυρωδίες ανθοφορίας διάχυτο. Μάγεμα η φύση κι όνειρο  σε όσους ακόμα λειτουργούν αισθήσεις και αισθήματα. 

Ώρα που το γένος των βροτών παραδομένο στη νάρκη του άλγους  εγείρεται στο επιούσιον άχθος..

Κάθε που βγαίνω τα πρωινά να κάνω τη βόλτα μου, την ώρα που περπατώ, αναλογίζομαι πόσο τυχερός είμαι που ζω και υπάρχω, ενώ στην ηλικία μου άλλοι έχουν περάσει το πέτρινο γεφύρι.

Λόγος δεύτερος

Τη φτώχεια, και τη δυστυχία τη γνώρισε ο Έλληνας σε πολύ τραγικότερες μορφές σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση.

Και όμως άντεξε και αγωνίστηκε με όλη τη δύναμη της ψυχής του για να βγεί από τα δεινά της κατοχής και τότε κανένας δεν αυτοκτονούσε προτιμώντας το θάνατο από πείνα, αλλά όχι από αυτοκτονία..Και θέλω να θέσω  το σημερινό ερώτημα για τις αυτοκτονίες (μερικοί τις ανεβάζουν σε τρείς χιλιάδες) κατά τη διάρκεια της κρίσης που περνάμε: είναι τόσο χειρότερα από την κατοχή τα πράγματα σήμερα, ώστε να έχουμε τέτοια φαινόμενα; Ωφείλονται άραγε σε πλήρη φτώχεια ή μήπως, όπως εγώ πιστεύω, σε έλλειψη ψυχικής ισορροπίας και ψυχικής υγείας;

Ένα από τα ατού των εθνικοφρόνων πατριωτών είναι πάνω απ’ όλα η πατρίδα. Δε σου λένε μόνο η πατρίδα, σου μιλούν για οικογένεια, για γονείς, για τέκνα και σε βάζουν στο δεινό δίλημμα, αν θα τους υπερασπιστείς, όταν η πατρίδα σου σε καλέσει και αν θα πολεμήσεις , αν το χρειαστεί.

Αν δεν το κάνεις, είσαι σύμμαχος του εχθρού, είσαι προδότης, δεν έχεις θέση στην πατρίδα μας, είσαι ένας προδότης. Θάνατος!

Σε καιρούς εξαιρετικά μη πρόσφορους για την ευδοκίμησή της, η αρετή αποδεικνύεται πολλά περισσότερα από μια αρχή μάταιης φιλοσοφικής αναζήτησης. Γυρνώντας το χρόνο, ο Κ.Γ. Τσιλιμαντός φανερώνει όχι μόνο τη σημασία της, αλλά και την ανάγκη που αναδύεται ζώσα σήμερα να επαναπροσδιορίσει το θεωρητικό και πρακτικό υπόβαθρο της ζωής μας. Ο ενάρετος βίος μπορεί να περιενδύθηκε το χριστιανικό ένδυμα, αλλά αποτελεί τον απώτατο ανθρώπινο στόχο ήδη από τα χρόνια των αρχαίων προγόνων μας.

Απ’όλα τα έμβια όντα του πλανήτη μας ο άνθρωπος έχει το μεγάλο και σύγχρονα τραγικό προνόμιο να γνωρίζει από τα πριν το αναπότρεπτο τέλος του. Με τη γέννησή μας φέρνομε και τη σφραγίδα της καταδίκης μας από τη Φύση.  O θάνατος είναι το τέλος μιας διαδικασίας που αρχίζει με τη γέννηση. Στο μεταξύ διάστημα προσπαθούμε να βρούμε ένα σκοπό , ένα ΓΙΑΤΙ, ένα ΠΡΟΣ ΤΙ, ώστε να μπορέσουμε να απαλύνομε την υπαρξιακή αγωνία που μας διακατέχει.

Είναι να απορεί κανείς για την τυφλότητα αυτών των ανθρώπων, oι οποίοι

πιστεύουν ότι αυτοί μόνοι θα εξαιρεθούν από τη μοίρα των ομολόγων

τους, από τους οποίους δεν έμεινε κανείς ατιμώρητος ως τώρα.

Και καλά για παλαιότερους χρόνους. Πιθανόν να αγνοούν την ιστορία.

Μπορεί να είναι τόσο ανίδεοι από ιστορία. Από τους συγχρόνους τους δεν

μπορούν να συνετιστούν;  Το τέλος του Χίτλερ, του Σαντάμ Χουσείν, του

Τσαουσέσκου, του Μιλόσεβιτς, των Ιωαννιδο-Παπαδόπουλων, του Μουμπάρακ,

του Καντάφι τελευταία, δεν τους διδάσκει;