Xριστουγέννιατικο

Και εφέτος ο παγκρατής χιονόμαλλος βασιλεύς του χειμώνα (της Κοκκώνας το σπίτι), όπως και άλλες χρονιές, εδώ στην Αττική, δε μας κάνει την τιμή να μας επισκέπτεται, δεν απολείπουν όμως άλλα τσουχτερά δεινά που μας πλήττουν.

Χρονιάρες μέρες ζούμε με κάποιες ελπίδες αναζεσταμένες, αλλά σαν να κουραστήκαμε και να παρακμάσαμε πνευματικά, ψυχικά, ηθικά και η ζωή να παραπατάει, να φαίνεται πως έχασε το σκοπό της.

O ατομισμός, ο φιλοτομαρισμός, η απληστία, η ερημιά της ψυχής,o χαμός του ανθρώπινου προορισμού, ξεσπούν σε μορφές βίας και απάτης, σε καταστροφές

σε ο,τι μας ξεπερνά, σε ανενδοίαστα ξεγυμνώματα -και δεν εννοώ μόνο τα σωματικά μπροστά στο γυαλί- τα νιάτα της Ελλάδας βυθίζονται σε ψεύτικους παράδεισους, για να μη ξανασηκωθούν ή να σηκωθούν σακατεμένα.

Τα κοράκια της πένας ή του φακού όπου οσμίζονται πτώματα ενσκήπτουν. Υποθρησκείες, παραθρησκείες, αστρολογίες, μαγείες, εξορκισμοί προσφέρονται στη μεταφυσική δίψα του ανθρώπου, οι ιερωμένοι μας αντί για την αγάπη του Θεού προβάλλουν το φόβο του σατανά, γέμισε η ψυχή μας δαιμονικά! Αλοίμονο στους απαίδευτους.

Ναι, primum vivere, αλλά αν αυτό, για ένα λαό, αποτελεί τη "μονάχη έγνοια" του, ο τριχερός μας πρόγονος των σπηλαίων μουγκρίζει όχι πολύ μακριά μας.

##########

Έρχομαι τώρα στις επαπειλούμενες από γειτόνους φοβέρες. Εδώ πάντα ο έλληνας βρίσκει τη δύναμη να ορθώσει το ανάστημά του και να δηλώσει «παρών!» Θαρρείτε!

Πόσες φορές έφθασε ο Ελληνας στο χείλος του γκρεμού και το θάνατο; Αυτό είναι το περίεργο με αυτό το λαό. Ακόμη και όταν δεν υπάρχει ακτίνα φωτός και όλα δείχνουν τετέλεσται, τότε ξυπνάει η συνείδησή του. Τότε η Ρωμανία "ανθεί και φέρει κι άλλο" (Πόντος). Τότε "μ' άγγιξες και δε μ' ένιωσες στα μαρμαρένια αλώνια" λέει στο Χάρο ο Διγενής. Τότε "η Ελλάδα έχει πάντοτε ανάσταση μες απ' τα κρύα χώματά της" (Παλαμάς).

Να, λοιπόν, γιατί μας χρειάζονται τα περιουσιακά στοιχεία του πολιτισμού μας, οι αιωνόβιες ρίζες μας, η αυτογνωσία μας, το φως μας. Κι ετυμολογικά αυτό σημαίνει "Ελλάς" λαμπρότητα, φως.

Μας χρειάζονται εκείνες οι στέρεες φωνές των αρχαίων προγόνων μας, ο θεός του Μακρυγιάννη, το χρέος του Σολωμού, η ορθοδοξία του Παπαδιαμάντη. Εθρήνησε και αυτός "τα βάσανα του κόσμου που δεν έχουν τελειωμό" στο "Μοιρολόι της Φώκιας", χτύπησε αλύπητα την πλουτοκρατία και την κοινωνική αδικία στους "Χαλασοχώρηδες", αλλά η ψυχή του δε ναυάγησε, κρατήθηκε "ως φωλεά αλκυόνος επί των κυμάτων" (Υπηρέτρα).

Πώς να ξεχάσουμε τέτοιες μέρες τον ζωγράφο των ταπεινών "αλλά πέρα από την κακομοιριά και δώθε από την πολυτέλεια" ανθρώπων; (Ελύτης).

Είναι ο ψάλτης της πέρα για πέρα Ρωμιοσύνης (του Βυζαντίου και της τουρκοκρατίας). Σκιαγραφεί τον κόσμο της φτώχειας αλλά και της ποιότητας και πίστης, είναι ο ζωγράφος των χλοερών ερημοκλησιών και εκείνων που "αισθάνονται την χαράν τον να ζώσιν" (Στο Χριστό στο Κάστρο) των ψυχών που γιορτοφορούν. Είναι αυτός που χτύπησε τον διωγμό της ζωής και δημιουργίας με τη "Φόνισσα".

Και αν, κοσμοκαλόγερος αυτός ζήτησε και το πιοτό και τη γιουβετσάδα, όχι δεν ανεζήτησε την οινοφλυγία και τον κορεσμό, αλλά την ψυχική ευφροσύνη(Ελύτης)..

Φίλοι μου, μαζί με τα άσματα των παιδιών που θ' ακούσετε κι εφέτος, και που τα άκουε και ο Παπαδιαμάντης "ως λάλημα χειμερινών στρουθίων" (Ο Αμερικάνος), ελάτε μαζί μου να απολαύσουμε μια ποίηση υψηλής ποιότητας, αισθητικού κάλλους, μεταφυσικού βάθους, θρησκευτικού ρίγους, μια ποίηση θαλερού ελληνικού λόγου που διατρέχει τους αιώνες, ακμαίος, σφριγηλός, χιλιόχρονος και πάντα νέος:

Η παρθένος σήμερον

Τον Υπερούσιον τίκτει.

Και η γη το σπήλαιον

Τω Απροσίτω προσάγει.

Άγγελοι

μετά ποιμένων δοξολογούσι

Μάγοι δε

μετά αστέρος οδοιπορούσι.

Διʼ ημάς γαρ εγεννήθη

Παιδίον νέον

ο προ αιώνων Θεός.

Ύμνοι μεγαλόπνοοι, ποίηση υψηπετής , φαντασία μεγαλειώδης,εικόνες΄από απροσπέλαστο μυστήριο.

Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον:

Ουρανόν το σπήλαιον,

Θρόνον Χερουβικόν την Παρθένον.

Την φάτνην χωρίον

εν ώ ανεκλήθη ο Αχώρητος.

Ποια θρησκεία, ποια εκκλησία ευτύχησε να έχει ποτέ τέτοιου απαράμιλλου κάλλους ποίηση;

Την γαρ σοί μήτραν

Πρόνον εποίησεν΄

Και την σην γαστέρα

Πλατυτέραν ουρανών

Απειργάσατο!

Καλή βέβαια και η "Άγια νύχτα" καλά και τα "Τζιγκλ-μπελ". Έχουν μουσική εξαίσιων τόνων. Αλλά ως εκεί.

Αν διατρίψεις στο λόγο τους, μόλις και μετά βίας μπορείς να τον χαρακτηρίσεις πρωτοβάθμιο. Μα αν θελήσεις να τα αντιπαραβάλεις με τους πιο πάνω ύμνους, τότε είναι σαν να βάζεις αθύρματα και άχυρα δίπλα στο χρυσάφι.

Τι υπέροχος είναι αυτός ο ύμνος «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία» Αυτό το τελευταίο η «εν ανθρώποις ευδοκία» σημαίνει την καλή σκέψη, την καλή γνώμη, την αγάπη του ενός για τον άλλο. Δόξα στους ουρανούς, ειρήνη στη γη, αγάπη στους ανθρώπους. Θα υπήρχε τότε Κοιλάδα Κλαυθμώνος;

Αν σου συμβεί και έχεις και την τύχη να ακούσεις τον υψηλό αυτό λόγο από γνήσιες βυζαντινές χορωδίες, τότε είσαι δυο φορές τυχερός και για τον ελληνικό τους λόγο και για τη μουσική τους, που και τα δυο βγαίνουν από χθόνια κοιτάσματα και τα νιώθεις και τα δυο άμεσα γιατί είναι στο αίμα σου. Μια γλώσσα που δε χρειάζεται μετάφραση και μια μουσική που ακούς από τα γεννοφάσκια σου.

Και τότε σμίγεις με την αιωνιότητα.

Καλά Χριστούγεννα!