Οι καθηγητές της Πόλης

Είναι καιρός που σκέφτομαι να γράψω κάτι, να προλάβω πριν «η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά» για τους Δασκάλους μου και γενικά για τους Δασκάλους που γνώρισα, τα χρόνια εκείνα τα παλιά και τ’ αξέχαστα, στην Πόλη, τη μοναδική σε ομορφιά και αρχοντιά, στην Πόλη εκείνη, που όταν έφτανα μικρό παιδί, από μια σπαραγμένη Ελλάδα, μου φάνταζε ως Γη της Επαγγελίας.

Τότε ζούσαν και συνέχιζαν το έργο των παλαιών Ελλήνων Μεγάλων Διδασκάλων του Γένους αυτοί που, ως προς την ηλικία τη δική μου, θα τους ονομάσω Πατέρες

Και ήσαν οι γνώριμοί μου Γεώργιος Δηκταμπάνης, Αιμίλιος Καρούσος, Ιωάννης Καραγιάννης καθηγητές της Μέγάλης Σχολής και Βασίλειος Μούτσογλου, Δημήτριος Μάνος του Ζωγραφείου. Αυτοί, όλοι μακαρίτες τώρα, σήκωναν στις πλάτες τους, με πενιχρότατους μισθούς, επάξια το βαρύ φορτίο που είχαν αναλάβει, να μεταλαμπαδεύουν αγόγγυστα την Παιδεία στα ρωμαίικα νειάτα της Πόλης.

Οι άνθρωποι αυτοί είχαν λάβει από τους παλαιοτέρους Δασκάλους τους, μια χορεία μυθικών Προγόνων, (όπως Μηνάς Αυθεντόπουλος, Ιατρόπουλος, Βούρος, Παπακωνσταντίνου, Τζανή Παπαδόπουλος κ. α. άγνωστοι εντελώς σ’ εμένα) τέτοια επάρκεια, που ο Δηκταμπάνης μου αποκάλυψε κάποτε το εξής. «Εγώ, παιδί μου, τα ελληνικά δεν τα διδάχτηκα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά στη Μεγάλη Σχολή και έκανε μνεία των ονομάτων: του Τζανή Παπαδόπουλου και του Μηνά Αυθεντόπουλου, που ήταν τα ίνδάλματά του, όπως αργότερα έγινε ο ίδιος για μένα. Γιατί ο Δηκταμπάνης δεν ήταν μόνον άριστος καθηγητής αλλά και σπουδαίος παιδαγωγός, ήξερε με πιο τρόπο να διδάξει και παράλληλα να συμπεριφερθεί στους μαθητές του. Την ίδια λατρεία απολάμβανε και ο άλλος μεγάλος, ο Μάνος, στο Ζωγράφειο, από τους δικούς του μαθητές.

Για το Μούτσογλου θα μνημονεύσω και τούτο. Στις μέρες του το Ζωγράφειο είχε αποχτήσει τέτοια φήμη, που κι εγώ εκεί πρωτογράφτηκα και φοίτησα τέσσερα χρόνια. Όταν κάποτε με απώθησε ο φόβος των μαθηματικών που ήταν, όπως είπα σε μεγάλη ακμή τότε, και ένιωσα πως με τραβά η Φιλολογία, πήγα στον ίδιο και τον συμβουλεύτηκα. Και εκείνος ανοιχτόκαρδα μου είπε, «Πήγαινε, παιδί μου, στη Μεγάλη Σχολή, και σε συγχαίρω που από τώρα διάλεξες το έπάγγελμά σου». Έτσι τον Μάνο δεν τον πρόλαβα. Πρόλαβα όμως ένα ιερωμένο που δίπλα στη χριστιανικά ηθική που μας δίδαξε, για ένα διάστημα μας δίδαξε και Αρχαία. Εκεί για πρώτη φορά ένιωσα τη χάρη ενός αρχαίου συγγραφέα, του Λουκιανού, που μας τον δίδαξε τόσο ευχάριστα ώστε θυμάμαι ακόμα την πράα και πατρική μορφή και συμπεριφορά του και το ενδιαφέρον του για το μέλλον μας. Ήταν ο αξέχαστος Νικόλαος Κουτρουμπής, ο κατόπιν Μητροπολίτης Ίμβρου και Τενέδου, στον οποίο οφείλω και τη μεγάλη ευγνωμοσύνη μου, διότι αργότερα, όταν επέστρεψα ως καθηγητής, χάρηκε τόσο που με είδε, ώστε μου χάρισε και πλούτισε με δυο ράφια αρχαίους συγγραφείς τη βιβλιοθήκη μου.

Εδώ πρέπει να τοποθετηθούν και ο πολύπλευρος Μενέλαος Μαυρίδης και ο Κώτσογλου, που δεν υπήρξαν καθηγητές μου.

Σ’ όλους αυτούς θεωρώ «δίκαιον και πρέπον την τιμήν ταύτην της μνήμης δίδοσθαι».

Δίπλα σ’ αυτά τα ονόματα υπήρξε και η νεότερη μεγάλη φουρνιά, όλοι γνωστοί μου και άξιοι να φέρουν τον τίλο του Δάσκαλου: Ο Δημήτρης Παντελάρας που μας δίδασκε Βιολογία, ο κατόπιν Δευθυντής στο Ιωακείμιο, ο Ισίδωρος Παπίνης Μαθηματικά,(στο Ζωγράφειο) ο ακαταπόνητος και πάντοτε πράος Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης, (Φυσική), ο Βασίλης Κασαπίδης (Χημεία) και ο σοβαρός και εργατικότατος Χαράλαμπος Παπαχαραλάμπους (Εμπορικά), αυτοί σε Ζωγράφειο και Μεγάλη Σχολή, και ο γνωστός ως ποιητής στους λογοτεχνικούς κύκλους Δημήτρης Παπακωνσταντίνου,(Φιλόλογος), το ίνδαλμα των μαθητριών του Ζαππείου και όχι μόνο, και ο νεότερος των ανωτέρω Δημήτρης Φραγκόπουλος, ο άνθρωπος που κράτησε το Ζωγράφειο όρθιο σε χαλεπούς καιρούς και το διεύθυνε για σαράντα και πλέον χρόνια, ακλόνητος στη γενέτειρα, ριζιμιός βράχος της Ρωμιοσύνης.

Όλους αυτούς τους άξιους στη διαδοχή των Πατέρων, τους ονομάζω Επίγονους, διότι συνέχισαν το έργο των Πατέρων με ζήλο και αυταπάρνηση.

Το 1961 αξιώθηκα και εγώ τον τίλο του καθηγητή. Έσφυζαν ακόμη τα σχολειά μας από σμήνος μαθητών, που προτιμούσαν στην πανσπερμία των σπουδών της Πόλης, τα ελληνικά γράμματα.

Και στα δικά μου χρόνια γνώρισα πλέον ως συναδέλφους μια πληθώρα καθηγητών δίπλα στους Επίγονους, που έμελλε να είναι και η τελευταία φουρνιά από αυτές που εγώ γνώρισα. Οι συνάδελφοι αυτοί, με τη συνδρομή Ελλήνων μετακλητών από την Ελλάδα, συνέχιζαν το έργο των Επίγονων μέχρι τις χαλεπές μέρες, που άρχισε ο μεγάλος διωγμός της ομογένειας. Θεωρώ τιμή και χαρά μου που αξιώθηκα τη συντροφιά αυτών των συναδέλφων όχι μόνο στις σχολικές αίθουσες , αλλά και έξω από το σχολείο σε εκδρομές και κοινά γεύματα.

Θυμάμαι τον Κώστα Βλάχο (Γαλλικά) τον Ευάγγελο Μαχτσετζή (μαθηματικά), τις αχώριστες Άσπα Θεοφανείδου και Ελένη Ταχιντζή (Φιλολόγους), και τις: Υβόνη Ρούτση, Μάγδα Αλεξανδρίδη (Μαθηματικά), Ιωάννα Ψαροπούλου( )και Καίτη Κάντζη(Βιολογία), Aθηνά Αρσενιάδου (Μαθηματικά).

Βέβαια δεν εξαντλήθηκε ο αριθμός όλων των Δασκάλων . Υπήρξε το Ζάππειο και το Κεντρικό, δυο Διδακτήρια ακόμη που τιμούσαν τα ελληνικά γράμματα, δεν είχα όμως επαφή με αυτά τα σχολεία και ζητώ συγγνώμη για την παράλειψη εδώ.

Νιώθω ανακούφιση όμως που η Ιωάννα Ψαροπούλου από τις στήλες του Πολίτη μας τους θυμίζει πολύ πιο έγκριτα,μεθοδικά και αναλυτικά.

Ας είναι εκ μέρους μου ένα ζωηρό μνημόσυνο για ζώντες και τεθνεώτες

τες τούτο μου το γραπτό και εύχομαι στους σημερινούς συναδέλφους, πουαγωνίζονται τον αγώνα τον καλόν εκεί, στους τόπους απ’ όπου εμείς εξοριστήκαμε, να ευδοκιμούν και να συνεχίζουν με ζήλο την παράδοση για το καλό όλης της ομογένειας που μένει εκεί πιστή στα πάτρια. ΈΡΡΩΣΘΕ ΚΑΙ ΚΡΑΤΑΙΟΥΣΘΕ.